Verkopers van exclusieve horloges moeten zich beter wapenen tegen fout geld. Dat vinden de FIOD en politie, die hun zorg uiten over criminelen die met misdaadgeld Rolexen en Patek Philippes inkopen. Onlangs is een horlogeverkoper gearresteerd wegens witwassen.
De FIOD (fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst) en politie voeren gesprekken met juwelierszaken die de geautoriseerde verkooppunten zijn van dure horlogemerken als Rolex, Patek Philippe, Audemars Piguet en Richard Mille. Ze wijzen op trucs die criminelen gebruiken om aan exclusieve horloges te komen. Zo gebruiken criminelen vaak tussenpersonen die met hun bankpas afrekenen, maar staan ze wel zelf aan de balie om het horloge voor hún pols op maat te maken.
,,Als iemand in de winkel staat die te veel vragen oproept, kun je die beter de deur wijzen”, zegt FIOD-directeur Thomas Bosch. ,,Een juwelier moet het onderscheid zien tussen een grootvader die zijn kleinkind een horloge cadeau doet en een foute tussenhandelaar die een peperduur horloge voor een drugsdealer koopt.” Als een juwelier wetenschap heeft van een strafbare transactie, is het bedrijf medeverantwoordelijk. Onlangs is een horlogeverkoper gearresteerd op verdenking van witwassen en valsheid in geschrifte.
De juweliersbranche heeft er alle baat bij om criminelen buiten de deur te houden, stelt de FIOD-directeur. ,,Het zou zonde zijn als een prachtig horlogemerk afzakt naar het imago van het 500 eurobiljet: crimineel tot het tegendeel is bewezen.”
Rolexen en Patek Philippes gelden als statussymbool in het criminele milieu. Juweliers van deze exclusieve horloges moeten alerter zijn op schimmige deals, vinden rechercheurs van de FIOD en politie. ,,De goede naam van juweliers staat op het spel.”
Ze duiken in vrijwel elk opsporingsonderzoek op: peperdure horloges van merken als Rolex, Patek Philippe of Audemars Piguet. Soms nog nieuw in de doos, verstopt in de meterkast of achter een plint. In beslag genomen merkhorloges hebben al gauw een waarde van een paar duizend euro. ,,Maar soms spreek je over tonnen of zelfs miljoenen”, zegt FIOD-rechercheur Pascal*.
De waarde van merkhorloges is de afgelopen jaren geëxplodeerd. In criminele kringen is er een run op bepaalde modellen, ziet de FIOD. Er wordt gerust de dubbele prijs betaald om een gewild model om de pols te hebben. Exclusieve horloges gelden als statussymbool, zegt Pascal: ,,Aan het horloge kun je aflezen hoe hoog iemand op de criminele ladder staat. Ze maken elkaar helemaal gek met die horloges.”
Om nieuwe horloges te kopen, zijn criminelen genoodzaakt aan te kloppen bij gerenommeerde juwelierszaken. De import van Rolex, Patek Philippe en Audemars Piguet is voorbehouden aan zogeheten authorised dealers. ,,Je kunt daar als crimineel natuurlijk niet aankomen met tienduizenden euro’s aan cash. Dus doen criminelen het slim”, legt Pascal uit. ,,Ze schakelen een tussenpersoon in, die het horloge via zijn bankrekening koopt. Maar de crimineel komt zelf mee om het horloge uit te zoeken en op maat te laten maken.”
En daar plegen de verkopers bij juweliers valsheid in geschrifte, stelt de rechercheur. ,,In de boekhouding staat dat persoon A het horloge heeft gekocht, terwijl de verkoper weet dat de echte koper persoon B is. Zo maakt de verkoper witwassen mogelijk.” De FIOD en politie hebben om die reden onlangs een verkoper van dure horloges opgepakt. De man wordt verdacht van hulp bij het witwassen door zware criminelen en valsheid in geschrifte. Omdat de zaak nog voor de rechter moet komen, doet de politie er geen verdere mededelingen over.
De juweliersbranche moet meer doen om fout geld te weren, vinden de FIOD en politie, die gesprekken heeft gevoerd met dealers in Nederland. ,,We begrijpen dat het voor de leiding moeilijk te controleren is of er wordt gerommeld met eigendomspapieren. Maar we vinden wel dat de interne controles aangescherpt moeten worden. En juwelierszaken moeten weten dat wij niet schuwen ze aan te pakken als wij misstanden tegenkomen.”
Betaalmiddel voor liquidaties
Volgens Pascal bevinden verkopers achter de toonbank zich in een kwetsbare positie. ,,Ze kunnen makkelijk beïnvloed worden. Criminelen proberen vriendschappelijke banden aan te gaan, of juist druk te zetten. Kijk naar hoe grote criminelen of loverboys opereren. Diezelfde tactieken passen ze toe bij horlogeverkopers.” Ook sluit de rechercheur niet uit dat sommige verkopers door criminelen betaald worden voor hun medewerking.
Waarom zijn dure horloges zo in trek bij criminelen? Financieel rechercheur Paul* van de politie deed er onderzoek naar. ,,Horloges gelden niet alleen als statussymbool, ze zijn ook nog eens waardevast, dus een goede investering en witwasmiddel. Horloges worden in het criminele circuit ook gebruikt als betaalmiddel bij drugsdeals of voor liquidaties.”
Vooral Rolex is in het circuit zo gewild, dat criminelen er niet voor terugdeinzen geweld te gebruiken. In december vorig jaar deelde de rechtbank nog straffen tot vijf jaar uit aan leden van de zogenoemde Rolexbende. Onder anderen Estelle Cruijff en de vader van Nicolette van Dam werden slachtoffer van de mannen, die grof geweld gebruikten om horloges afhandig te maken. Ook de in december gearresteerde overvallers van make-up artist Nikkie de Jager en René van der Gijp hadden het voorzien op dure horloges. En onlangs werd zanger Douwe Bob onder dreiging van een pistool van zijn Rolex beroofd.
De Zandvoortse horlogehandelaar Bas Vijzelaar werd in maart vorig jaar dood aangetroffen in het Amsterdam-Rijnkanaal bij Breukelen. Naast zijn baan als glazenwasser kocht Vijzelaar dure horloges in, die hij verkocht aan BN’ers, zakenmannen en criminelen. Een schimmige afspraak om een paar horloges te kopen werd hem fataal.
Tussenhandelaren zoals Vijzelaar spelen een belangrijke rol in de horlogebranche, blijkt uit het onderzoek van Paul. Het zijn mensen met de juiste contacten bij de authorised dealers. Soms helpen ze de dealer af van een serie overjarige modellen. In ruil wordt ze dan bijvoorbeeld een gewild model Rolex gegund. ,,Een stalen Daytona van Rolex koop je voor 12.500 euro in en kun je meteen voor 25.000 euro van de hand doen.” Maar die tussenhandelaren maakt de branche voor de opsporingsdiensten lastiger te controleren. ,,Hier ontstaat een grijs gebied. Doen tussenhandelaren wel een MOT-melding als ze een groot bedrag contant betaald krijgen?”
Het kabinet heeft plannen om een cashlimiet van 3000 euro in te stellen voor contante betalingen. Dat zou helpen de horlogebranche te zuiveren, menen politie en FIOD. Ook een verplichte registratie van serienummers van horloges kan daaraan bijdragen. ,,Uiteindelijk profiteert de branche daar ook van”, zegt rechercheur Pascal. ,,De goede naam van de juweliers staat op het spel. Die hebben ook gewoon liefde voor hun vak. Die horloges zijn wondertjes van techniek. Als een crimineel binnenkomt en roept: doe mij maar even drie klokkies, dan doet ze dat echt pijn.”
* De namen van Pascal en Paul zijn op verzoek van de betrokkenen gefingeerd.
Bron: AD
Publicatiedatum: 6 April 2021